Azospermiya – bu eyakulyatda (spermada) spermatozoidlar (urug’) yo’qligi. Uzoq vaqt davomida e’tibordan chetda qolishi mumkin: alomatlar yo’q, spermaning hajmi saqlangan, hayot sifati zarar ko’rmaydi – lekin er-xotin tabiiy homiladorlikning iloji yo’qligi bilan duch kelganda ma’lum bir nuqtaga qadar. Xolatning sabablarini izlash sizni urolog-androlog yoki reproduktiv mutaxassisga murojaat qilishga majbur qiladi, u erkaklarni spermogramma topshirish uchun laboratoriyaga yuboradi. Shunday qilib, sperma topshirildi va unda eng muhim komponent topilmadi… Vahima qilishning hojati yo’q. Bu holda, spermogramma topshirish qoidalariga qat’iy rioya qilib, kamida 2 hafta o’tgach qaytadan o’tkaziladi. Insonning unumdorligini aniqlashga imkon beradigan eng muhim test spermogramma (semen o’rganish). Spermogramma spermatozoidlarning miqdoriy mazmunini, ularning harakatchanligi va tuzilishini ko’rsatadi. Tahlilda kam sperma soni yoki ularning yo’qligi azospermiyani ko’rsatishi mumkin. Azoospermiya tashxisi eng yaxshi natijani hisobga olgan holda bir qator tekshiruvlar asosida amalga oshiriladi.
Ejakulyatda spermatozoidlarning yo’qligi ikki sababga ko’ra bo’lishi mumkin: birinchisi, moyaklarning kanalchalarda spermatozoidlarning shakllanish jarayonni buzilishi sabab bo’ladi (Noobstruktiv yoki Sekretor Azospermiya), ikkinchisi esa moyaklardan spermatozoidlarni chiqarib tashlanishi jarayon buziladi (Obstruktiv Azospermiya). Shu nuqtai nazardan, azospermiya quyidagicha bo’linadi:
Noobstruktiv yoki Sekretor Azospermiya ni sabablari:
• Infektsiyalar (tepki va uning asoratlari: orxit, epididimit);
• gormonal buzilishlar tufayli yuzaga kelgan hipogonadizm;
• Genetik kasalliklar (Klaynfelter sindromi);
• Kriptorxizm;
• Moyaklarning spermatogen epiteliga toksik (dori), harorat, radiatsiya ta’siri;
• Spirtli ichimliklarni suiiste’mol qilish, chekish; giyohvand moddalarni iste’mol qilish ham toksik deb tasniflanishi mumkin, ammo ular xulq-atvor omillari sifatida ajratilgan.
Obstruktiv Azospermiyada spermatogenez (spermatozoidlarning ishlab chiqarish) saqlanib qoladi, ammo spermatozoidlar urug’ chiqaradigan kanallar orqali o’tib ketganda qiyinchiliklar paydo bo’ladi. Shikastlanishlar, urogenital infektsiyalar, moyakning, moyakning ortig’ini (orxit, epididimit) yoki prostata bezi (prostatit) yallig’lanishi, urug’ chiqaradigan kanalning rivojlanishidagi bo’zilishlar (aplaziya) natijasida urug’ chiqishga to’sqinlik paydo bo’lishi mumkin.
Tashxis spermogramma, moyakning organlarining ultratovush tekshiruvi, prostate bezini transrektal ultratovush tekshiruvi, jinsiy yo’llarining infektsiyalar tahlili, gormon darajasini aniqlash va genetik tadqiqotlar asosida qo’shimcha ravishda amalga oshiriladi.
Noobstruktiv yoki Sekretor Azospermiya – uzoq muddatli davolanishni talab qiladigan erkak omil bepushtligining eng og’ir shakli. Genetik patologiya va spermatogenez kasalliklari bilan bog’liq bo’lsa, donor spermasidan foydalanish tavsiya etiladi.
Obstruktiv azospermiyada urug’ yo’lning ochiqligini tiklanish uchun jarrohlik usullari mavjud, hamda moyak yoki moyakning ortig’idan spermatozoidlar olish va keyingi EKU ICSI da foydalanish usullari mavjud.
Klinikamizda biz quyidagi sperma olish usullarini qo’llaymiz:
Comments are closed